Cijfers en conclusies monitorresultaten basisonderwijs

In 2018/2019 deden 121.449 leerlingen, 16.183 leerkrachten en 1.534 leesconsulenten mee aan de monitor basisonderwijs, waarvan 17% voor het eerst de monitor invulde. De monitor heeft in zeven achtereenvolgende metingen een gestage groei doorgemaakt. We geven de belangrijkste conclusies uit de bouwstenenanalyse:

• Leerlingen van leerkrachten die relatief veel aan leesbevorderende activiteiten doen, lezen gemiddeld met iets meer plezier en iets vaker en komen vaker in de Bibliotheek op school of de openbare bibliotheek dan leerlingen van leerkrachten die minder aan leesbevordering doen.
• Leerkrachten op scholen met een goede score op de bouwsteen Activiteiten doen vooral meer aan boekenkringen en gaan vaker met de groep naar de schoolbibliotheek. Ook praten zij vaker met ouders over het belang van lezen en voorlezen.
• Op scholen die bovengemiddeld scoren op het beleid rond het leesplan, laat 77% van de leerkrachten de leerlingen dagelijks stillezen/vrij lezen. Op scholen die minder dan gemiddeld scoren op het leesplanbeleid is dat maar 72%. Bij het dagelijks voorlezen is het verschil 30% tegenover 26%.

Aandachtspunten monitorgesprek basisonderwijs

We zien de volgende aandachtspunten voor het gesprek dat je voert op jouw scholen naar aanleiding van de monitorresultaten.

1. Uit de analyse van de monitorresultaten op landelijk niveau blijkt dat schoolbibliotheken minder vaak open zijn. Is dat bij jou op school ook het geval? Bespreek of de openingstijden nog bijdragen aan de doelstellingen van het leesbevorderingsbeleid. Zo nee, zijn er dan mogelijkheden om de openingstijden te verruimen?
2. Leescoördinatoren stimuleren vergeleken met de vorige metingen het gebruik van de schoolbibliotheek minder. Onderzoek in het monitorgesprek of dat bij jou op school ook zo is en wat de redenen daarvoor zijn. Welke opties zijn er voor leescoördinatoren om het gebruik juist aan te wakkeren?
3. Uit de analyse blijkt ook dat leesconsulenten vaker uitvoerend werk verrichten, minder naar teamvergaderingen gaan en minder workshops voor ouders geven. Komt dit beeld overeen met jouw werkzaamheden? Welke afspraken zijn daarover gemaakt? Binnen de aanpak de Bibliotheek op school willen we graag dat leesconsulenten het team instrueren, enthousiasmeren en ondersteunen: minder zelf voor de groep, meer met het team aan de slag.
   
4. De bouwstenenanalyse bevestigt dat bij een goede uitvoering van de aanpak de Bibliotheek op school het leesplezier van de leerlingen en het bezoek aan de bibliotheek toeneemt. Uit de meting 2018-2019 blijkt dat er aanzienlijke verschillen zijn tussen de provincies. Voor POI’s een aanleiding om uit te zoeken waar die verschillen vandaan komen en of ze verkleind kunnen worden.  

Cijfers en conclusies monitorresultaten voortgezet onderwijs

Tussen 2014 (16 deelnemende scholen) en 2017 (71 scholen) groeide de Monitor de Bibliotheek op school vmbo sterk, maar de groei is nu gestagneerd. In 2018 deden 65 scholen, 777 docenten en 12.437 leerlingen mee aan de Monitor. Het aantal deelnemende leerlingen is groter dan in 2017, het aantal docenten en bibliotheekmedewerkers iets kleiner. 24 scholen vulden de Monitor voor het eerst in. Uit de analyse van de data meting 2018/2019 blijkt o.a. het volgende:

• In 2018 zijn leerlingen en docenten over de meeste aspecten van de mediatheek/schoolbibliotheek ongeveer even positief of negatief als in 2017.
  
• Vmbo-leerlingen uit leerjaar 1 lezen vaker en vinden het leuker om te lezen dan leerlingen uit hogere leerjaren. Leerlingen gaan in hogere leerjaren steeds minder voor hun plezier lezen en gaan ook minder naar de bibliotheek.
• Het leesplezier en de leesfrequentie is bij leerlingen in de gemengde en theoretische leerweg hoger dan in de beroepsgerichte leerwegen.
  
• Op scholen die goed scoren op de collectie van de mediatheek en op de expertise van de mediathecarissen en de medewerker van de openbare bibliotheek, is het leesplezier van de leerlingen gemiddeld iets hoger dan op scholen die minder goed scoren. Leerlingen op scholen met een relatief hoge score op expertise, lezen bovendien iets vaker thuis een boek.

Meetinstrumenten leesklimaat op school

Met de Monitor de Bibliotheek op school breng je de opbrengst van de samenwerking tussen school en jouw bibliotheek in kaart. Je ontvangt jaarlijks in het voorjaar een rapportage op basis waarvan je samen met school de leesbevorderingsdoelen stelt voor het komende jaar. Desan stelt jaarlijks een landelijke analyse van de resultaten op over zowel de meting voor primair als voor voortgezet onderwijs.

De volledige rapportages vind je in de toolkit Monitor onder Beleid, evenals de rapportage over informatievaardigheden. Eventuele vragen mail je naar monitor@debibliotheekopschool.nl.