Opvallende onderzoeksresultaten

• Veel onbekend over de situatie bij VO-scholen: Er zijn 1.613 hoofd- en nevenvestigingen van vo-scholen. 229 vo-scholen hebben de Bibliotheek op school-collecties, 560 hebben een mediatheek en van ca. 870 vo-scholen is er relatief weinig bekend: een deel maakt gebruik van de dienstverlening van bibliotheken voor wat betreft leesbevordering óf digitale geletterdheid, bij een deel is een boekencollectie aanwezig, maar bij een deel ook niet. Over de bij de vo-scholen aanwezige mediatheekcollecties of andere vormen van schoolcollecties is eveneens geen overzicht bekend.
• Van po naar vo - breukvlak leesplezier én uitleningen: Een belangrijk breukvlak treedt op bij de overgang van primair onderwijs naar voortgezet onderwijs. Het leesplezier van po-leerlingen is nog hoog, terwijl dat bij vo-leerlingen sterk verlaagd is. Dit afgenomen leesplezier weerspiegelt zich in het gemiddeld aantal uitleningen van leden van de openbare bibliotheek in deze leeftijd: bibliotheekleden van 10 en 11 jaar lenen nog 14-16 boeken per jaar, bibliotheekleden van 14 jaar en ouder lenen nog maar 3-4 boeken per jaar.
• Bezoek openbare bibliotheek daalt met het stijgen van de leeftijd: Lidmaatschap van en bezoek aan de openbare bibliotheek daalt eveneens per leeftijdscohort: 80% van de 12-13-jarigen is lid van de openbare bibliotheek, terwijl 29% de openbare bibliotheek ten minste één keer per maand bezoekt. Bij de leeftijdscategorie 16-17 jaar is 67% lid van de openbare bibliotheek, terwijl 15% deze tenminste één keer per maand bezoekt.
• Van 17 naar 18 jaar – breukvlak lidmaatschap openbare bibliotheek: een tweede breukvlak treedt op bij de overgang van 17 jaar naar 18 jaar: het lidmaatschap van de openbare bibliotheek daalt dan enorm (van 67% naar 21%).
• Digitaal lezen en luisteren: digitaal lezen en luisteren is binnen het voortgezet onderwijs nog grotendeels onbekend en dus ongebruikt. Recente onderzoeksresultaten geven aan dat – mits het huidige aanbod beter wordt aangesloten op de wensen van zowel docenten als leerlingen – digitaal lezen en luisteren een belangrijk drempelverlagend effect op het schoollezen zullen kunnen hebben.

Aanbevelingen voor verder onderzoek

1. het vo-landschap wat betreft collecties op school verder in kaart brengen;
2. het huidige leengedrag voor de diverse leeftijdscategorieën nauwkeurig analyseren met het oog op optimaliseren van de samenstelling van de collecties voor deze doelgroep;
3. de snel veranderende belevingswereld van jongeren monitoren met het oog op titelaanschaf;
4. een onderzoek naar de motivaties van plezierlezers en schoollezers met het doel om niet-plezierlezers aan het lezen te krijgen en van plezierlezers blijvende lezers te maken.

Meer informatie

Lees het volledige rapport Vooronderzoek jeugdcollecties 12-18 jaar.