Digitale geletterdheid
Digitale geletterdheid omvat vaardigheden zoals kritisch denken, verantwoord mediagebruik en ICT-basiskennis. Hoewel kinderen en jongeren opgroeien met technologie, zijn ze niet vanzelf digitaal geletterd. Kritisch omgaan met informatie en verstandig mediagebruik moeten worden ontwikkeld. Daarom is het belangrijk voor de (toekomstige) leerkracht en docent digitale geletterdheid in het onderwijs te integreren. De Bibliotheek op school ondersteunt dit proces en bereidt kinderen en jongeren zo voor op een digitale toekomst.
Wat is digitale geletterdheid?
Digitale geletterdheid omvat vier essentiële vaardigheden die onmisbaar zijn in de moderne samenleving:
- Mediawijsheid: Het bewust, kritisch en actief omgaan met media, zodat gebruikers weloverwogen keuzes kunnen maken en verantwoord mediagedrag tonen.
- Informatievaardigheden: Het vermogen om informatie te zoeken, beoordelen, verwerken en effectief toe te passen. Deze vaardigheden zijn cruciaal bij het maken van bijvoorbeeld een werkstuk of onderzoek.
- Computational thinking: Het vermogen om informatie te zoeken, beoordelen, verwerken en effectief toe te passen. Deze vaardigheden zijn cruciaal bij het maken van bijvoorbeeld een werkstuk of onderzoek.
- ICT-basisvaardigheden: Basiskennis over het gebruik van standaardsoftware, computers, en netwerken om digitaal effectief te kunnen werken.
Door deze vier onderdelen samen te ontwikkelen, kunnen mensen niet alleen beter omgaan met technologie, maar ook kritisch en creatief deelnemen aan de digitale wereld. Belangrijk om te benoemen dat digitale geletterdheid mogelijk een nieuwe indeling zal krijgen in het curriculum. Nadere informatie hierover volgt.
Wie voor het eerst te maken krijgt met het concept, kan de Actiegids digitale geletterdheid erop naslaan.
Bekijk de Actiegids digitale geletterdheid (2021, pdf)
Mediabewuste informatievaardigheden: weerbaar en bewust
Goede informatievaardigheden maken je weerbaar tegen desinformatie, misinformatie en nepnieuws. Ze stellen je in staat om effectief te zoeken, te beoordelen en informatie op de juiste manier te gebruiken, zowel offline als online. Je begrijpt welke informatie waarvoor geschikt is en hoe je jouw zoekvraag beantwoord krijgt. Mediawijsheid speelt hierbij een cruciale rol, omdat het je leert kritisch om te gaan met de bronnen en de context waarin informatie wordt aangeboden. Samen zorgen deze vaardigheden voor een bewuste en verantwoordelijke omgang met media en informatie.
Binnen de Bibliotheek op school staan informatievaardigheden en mediawijsheid centraal. Het duiden en beschikbaar stellen van informatie is immers al sinds jaar en dag de kern van het bibliotheekwerk. Met gerichte programma’s en campagnes ondersteunen bibliotheken docenten om deze thema’s structureel in de klas aan bod te laten komen. Zo dragen we samen bij aan een generatie die kritisch, bewust en digitaal vaardig is.
In het kader van het Masterplan basisvaardigheden is een inspiratiesessie Mediabewuste informatievaardigeheden voor primair en voortgezet onderwijs ontwikkeld.
Bekijk de inspiratiesessie Mediabewuste informatievaardigheden (2024)
Mediawijsheid
Bij mediawijsheid - een onderdeel van digitale geletterdheid - gaat het om het bewust, kritisch en actief inzetten van alle beschikbare media – digitaal en analoog – om de eigen kwaliteit van leven te vergroten én ervoor te zorgen dat je optimaal kunt deelnemen aan de wereld om je heen.
Basispakket Mediawijsheid
De campagne ‘Week van de Mediawijsheid’ staat de komende jaren in het teken van ‘digitale balans’. Met dat thema is er voor bibliotheekprofessionals die zich richten op digitale geletterdheid een basispakket 'gezond schermgebruik' beschikbaar. Met dit pakket kunnen bibliotheken mediawijsheid onder schoolgaande jeugd versterken en bevorderen. In het basispakket vind je onder andere alle informatie over hoe je als bibliotheek het BiebMissie-Mysterie in de bieb en op school kunt spelen én informatie hoe je de titellijst ‘Digitale Balans’ kunt inzetten.
- Informatie over het basispakket Mediawijsheid
- Biebmissie.nl (extra mediamissie in Mediamasters)
- Titellijst Digitale Balans (pdf)
- WvdM-actiegieds voor bibliotheken, ook te gebruiken ná WvdM24 (Cubiss, pdf)
Heb je vragen en/of suggesties met betrekking tot het basispakket? Stuur een e-mail naar andrea.berkelder@kb.nl.